İSTANBUL’UN ALTERNATİF TİYATRO MEKANLARI REHBERİ
Yenilikçi ve genç topluluklar klasik tiyatro anlayışını değiştiriyor. Çoğunluğu İstiklal Caddesi ve civarında toplanan bu mekanları özellikle tiyatroya küsmüş bünyelere tavsiye ederiz.
Beyoğlu’nun yaşlı apartmanlarının dar salonlarından, bir zamanlar egzoz dumanına boğulmuş genişçe garajlarından genç sesler yükselmekte epey vakittir. Yıllarca değil prova, oyun sahnelemek için bile uygun mekân bulamayan, az sayıda sahnenin uçuk kira bedellerinden, verimsiz teknik koşullarından yılan bağımsız, yenilikçi ve genç tiyatro gruplarının kendi imkânlarıyla dönüştürerek İstanbul’a kazandırdıkları yepyeni, alternatif tiyatro mekânları söz konusu.
2000’lerin başında tek tüktüler, bugün sayıları çoğalmış durumda. Aynı anda 50-100 kişi civarında seyirci ağırlayabiliyorlar. Bu sahnelerde izleyiciyle oyuncu aynı zeminde buluşuyor. Oturma düzenleri, sahneyi kullanma biçimleri esnek; ihtiyaca göre değişiyor. Çoğu kez oyuncu ve seyirci arasındaki mesafe sıfıra yaklaşıyor. Klasik tiyatro düzenine alışık bünyeleri, ilk karşılaşmada şaşırtacak cinsten… Neyse ki şaşırtmaları bununla kalmıyor; içerik de en az biçim kadar yeni. Kimi zaman kışkırtıcı. Memleket sathına beş yıl kadar önce giren ‘suratına tiyatro’ (in your face) akımı örneklerini de, deneysel çalışmaları, minimal dekorlu, kukla katkılı, projeksiyon destekli oyunları da bu küçük mekânlarda izledik son yıllarda. Devlet ve şehir tiyatrolarıyla yılların bildik özel tiyatrolarında görüntüde büfe&yemek masası&koltuk olmazsa ‘evde’, devasa bir tank olmazsa ‘savaş meydanında’ geçtiği anlaşılmazmış gibi sahnelenen; büyük büyük dekorlu, büyük büyük oyunculuklu, mesajların havada uçuştuğu oyunlardan epey farklı…
27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü vesilesiyle istedik ki sayıları epey artmış olan profesyonel, yarı profesyonel alternatif tiyatro topluluklarına kapılarını açan tiyatro mekânlarını sayalım. Mekanları ve oradaki tiyatroları tanıtırken şu sıralar oynanan oyunları da hatırlattık.
Haritaya sığmayanlar
Alternatif mekânların çoğu İstiklal Caddesi’nde ve civarında. Ama bu haritanın dışına taşanlar da var. Mesela Eyüp’te, Santralistanbul’un içindeki Krek. Berkun Oya ve Ali Atay’ın 1999’da kurduğu Krek’in son numarası ‘Güzel Şeyler Bizim Tarafta’ iki aydır dillerde… (www.krek.net)
Maçka İTÜ Kampüsü’ndeki İşletme Fakültesi Tiyatro Salonu’nda yoluna devam eden Seyyar Sahne’ye de dikkat çekmeli. Tezer Özlü ve Oğuz Atay’dan Çocukluğun Soğuk Geceleri ve Tehlikeli Oyunlar’ı sahneliyorlar. (www.seyyarsahne.com)
Bilhassa tiyatroya uzak düşmüş, handiyse ‘küsmüş’ bünyelere tavsiye etmiş olalım, alternatif seslerin yükseldiği alanları… Dünya Tiyatrolar Günü yeni başlangıçlara vesile olur belki.... Kutlu olsun!
İKİNCİ KAT
İstiklal Caddesi’ndeki Barcelona Pastanesi’nden dönüp, Olivio Han’ın ikinci katına çıkıverin. Kısa süre öncesine kadar ‘Rengahenk’ adıyla yine farklı grupları ağırlıyordu burası. Ağustostan beri, Tiyatro 0.2’ye emanet. Ekip, her oyunda başka bir sahne ve oturma düzeniyle şaşırtıyor. Tiyatro 0.2’nin oyunlarının yanı sıra ve bir dolu yaratıcı tiyatro grubunun işleri, sizi İstiklal’in uğultusundan uzaklara sürükleyecek… 28-29 Mart’ta 21.00’da, 0.2’den ‘Kainatın En Hızlı Saati’ izlenebilir. www.ikincikat.org
KUMBARACI 50:
Tünel’e doğru soldaki Kumbaracı Yokuşu’na kıvrılın. 50 numaralı kapıdan girin. Burası; ‘Altıdan Sonra Tiyatro’nun harekete geçmesiyle Kasım 2009’da kurulan Kumbaracı50. 300’e yakın bireysel destekçiyle açılan mekânın çıkış noktası; ‘Her yer sahne!’ Değişebilir bir sahneleme alanı ve oturma platformlarına sahip. Her uğrayışta alternatif işler yapan bir gruptan ve tabii ‘Altıdan Sonra Tiyatro’dan bir oyun yakalamak mümkün. Bugün 15.00’de, Altıdan Sonra Tiyatro’dan ‘Karabahtlı Kardeşlerin Bitmeyen Şen Gösterisi’ ücretsiz izlenebilir. www.kumbaraci50.com
BEYOĞLU TERMİNAL
2009 Ekim’inde İstanbulimpro grubunun ‘doğaçlamanın buluşma noktası’ olarak, İstiklal Caddesi, 112 no’lu binanın dördüncü katında açıldı. 100 seyirci kapasiteli salon farklı sahneleme ve dekor düzenlemelerine müsait. İstanbulimpro, Beyoğlu-Terminal’i her türlü alternatif performans ve workshop için yaratılmış bir alan olarak tanımlıyor. Her an şaşırtıcı bir doğaçlama oyunla ya da konuk grupların işleriyle karşılaşabilirsiniz. 28 Mart, 21.00’da, İmprolab’dan ‘Komedi Sporu’ var. www.istanbulimpro.com
MAYA SAHNESİ
Alternatif oyunlar ağırlayan küçük salonların, 2000’lerdeki ilk örneklerinden biriyken son yıllarda sessizliğe gömülmüştü. Halep Pasajı’nın ikinci katındaki Maya Sahnesi, şubattan beri tekrar aramızda. Yeni ev sahibi, Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu. 100 kişilik seyirci kapasitesiyle, tiyatro ve çağdaş gösteri sanatları örneklerine açık. Girişteki mini kafesi de bonusu… 28 Mart, 20.30’da Tiyatro Boğaziçi’nin bir tür Shakespeare derlemesi olan oyunu ‘Selam Sana Shakespeare’ var. www.mayasahnesi.com
OYUNCULAR TİYATRO KAHVE
2003’te İstiklal Caddesi üzerindeki Rumeli Han’ın ikinci katını mesken edinen Oyuncular Tiyatro Grubu’nun ‘kahvesi’ o gün bugündür kendi oyunlarının yanı sıra profesyonel ve amatör grupların oyunlarına açık. Oyun öncesi mekânın kafesinde, cam kenarındaki köşeye çöküp İstiklal’i tepeden izlemek, ayrı zevk… Tam adıyla ‘Oyuncular Tiyatro Kahve Cem Safran Sahnesi’nde 1 Nisan, 20.30’da Öteki Hayatlar Tiyatro Topluluğu’ndan ‘Fatih’te Son Tango’ var. www.oyunculartiyatrokahve.com
GARAJ İSTANBUL
5. Sokak Tiyatrosu’nun kurucuları Övül – Mustafa Avkıran, Galatasaray Garajı’nın altında ‘Garaj İstanbul’ adıyla bir tiyatro alanı açtıklarında takvimler 2005 Kasım’ını gösteriyordu. Gönüllü ve bireysel destekçilerin de katkı sunduğu alan her gösteride yeniden tasarlanabiliyor.
Garajistanbulpro’nun ve konuk grupların oyunlarının takip edilebileceği mekânda 28, 30 ve 31 Mart’ta 20.30’da ‘ve veya ya da’ görülebilir. www.garajistanbul.org
TALİMHANE TİYATROSU-TAKSiM
2008’de Mehmet Ergen ve ekibi Taksim, Talimhane bölgesinde bir vakitler gece kulübü olan tek katlı geniş binayı tiyatroya dönüştürdü. Sezon başından beri düzenli bir programla Talimhane Tiyatrosu’nun ve dışarıdan grupların oyunları sergileniyor. 28 Mart, 20.30’da Mehmet Ergen’in yönettiği ‘Yastık Adam’ izlenebilir. www.talimhanetiyosu.com
DOT-MAÇKA
2005’te Murat Daltaban tarafından kurulduğundan beri neredeyse her oyunda şehrin farklı bir mekânında konaklayan DOT, şu ara Maçka Gmall’daki yerini ‘sabit sahne’ olarak belirlemiş durumda. DOT oyunlarını takip etmek isteyenler adresi not etsin. Henüz izlememiş olanlar grubun ‘Shopping&F***ing’ adlı oyununu bugün 17.00’da görebilir. www.go-dot.org
ÇIPLAK AYAKLAR STÜDYOSU-ÇUKURCUMA
Çıplak Ayaklar Kumpanyası, Çukurcuma’da kendilerine ait ama başka dans, tiyatro ve müzik topluluklarına da açık bir stüdyoya sahipler. 8, 9, 10, 11 Nisan, 20.00’de oyundeposu’ndan ‘Aptal, Sıradan ve Suçlu’ izlenebilir. www.ciplakayaklar.com/studyo.html
SALON İKSV-ŞİŞHANE
Geçtiğimiz ocakta Şişhane’de açılan İKSV binasının giriş katındaki Salon daha çok bir konser mekanı olarak tanınsa da ilk günden bu yana çok sayıda ‘yersiz’ grubun oyun sergileyebildiği bir alan oldu. Krek, Oyunevi, Dot bu mekanda sahneye çıkan topluluklardan bazıları.
Mekânın hareketli sahne sistemi, her bir performansta farklı bir sahne düzeneği kurulabilmesini sağlıyor. Salon’da 28 Mart pazartesi akşamı 20.30’da Tiyatro TEM’den ‘Hakiki Gala’ izlenebilir. http://www.saloniksv.com
SAHNE-CİHANGiR
Firuzağa Camii’nden sola kıvrılınca, Taktaki Yokuşu’nda karşınıza çıkacak küçük sahnenin siyah kapısı. Mahir Günşıray ve Kerem Alışık ortaklığında 2010’da Arama Tiyatrosu’ndan devralınarak açılan 60 kişilik salonda Tiyatro Oyunevi’nin ve Sadri Alışık Kültür Merkezi mezunlarının oyunları takip edilebilir. 3 Nisan 17.00’de, Sadri Alışık’tan ‘Martı’ var.
MEKÂN ARTI-HARBİYE
Tiyatro Artı yürütücülüğünde, Harbiye’deki Üftade Sokak’ta garajdan dönüştürülen mekân, geçtiğimiz kasımdan beri çok sayıda alternatif sanat gösterisine tanıklık etti. Eksikler; sanatseverlerden iki oyun davetiyesi karşılığında alınan 50 TL ile giderilmişti. Bugün 20.30’da Tiyatro Artı, ‘Sesler’i sahneliyor. www.mekanarti.com
GALATA PERFORM-KULEDİBİ
2003’te kurulan mekan, Ve Diğer Şeyler Topluluğu’nun oyunlarına ev sahipliği yapıyor. Galata Kuledibi’nde performans sanatı odaklı farklı disiplinlere kapılarını açan Galata Perform’da bir yıldır ağırlık, özgün metinlerin sahnelenmesinde. 29 Mart Salı 20.30’da Yeni Metin Yeni Tiyatro’nun etkinliği ‘5 Yazar 5 Balkon’; 1 ve 2 Nisan’da Ve Diğer Şeyler’den ‘Yüzyılın Aşkı’ izlenebilir. www.galataperform.com
Radikal 27.03.2011
 |
|
|
