‘ADLİYE NEZARETİ’ BOĞAZİÇİ ÜNV.YAYINEVİNDEN ÇIKTI
Doç. Dr. Fatmagül DEMİREL’in ‘ADLİYE NEZARETİ: Kuruluşu ve Faaliyetleri (1876-1914)’ kitabı Boğaziçi Üniversitesi Yayınlarından çıktı.
TÜRKİYE'NİN HUKUK DEVLETİ OLMA YOLUNDAKİ ÇABASININ TARİHİNİ MERAK EDENLERE...
Bu kitabın cevap aradığı temel sorular:
"Osmanlı Devleti'nin adalet sistemi son dönemlere gelinceye kadar nasıl bir değişim süreci izlemişti?"
"Bu değişimi sağlayan ara kurumlar nelerdir?"
"Şer'iyye mahkemelerinden modern mahkemelere geçiş hangi aşamaları kapsar?"
"Yeniden yapılandırılan adli yapı ne derece ihtiyacı karşıladı?"
KİTABIN ARKA KAPAK YAZISI
Tanzimat’tan sonra başlayan kanunlaştırma hareketi, nizamiye mahkemelerinin kurulmasıyla yeni bir boyut kazanmıştır. Batı hukuku temelinde kurulan nizamiye mahkemeleri ve adli teşkilatta yer alan yeni birimler Adliye Nezareti çatısı altında toplanmıştır. Adliye Nezareti’nin kurulması ve şeri’yye mahkemelerinin yavaş yavaş yetkilerinin daraltılması zor da olsa tek hukuklu sisteme doğru giden süreci başlatmıştır. Bu çalışma, Osmanlı Devleti’nin son döneminde adliye teşkilatının yapısını, işleyişini ve toplumsal rolünü Adliye Nezareti üzerinden analiz eder.
Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda, Osmanlı yargı teşkilatı genelde hukuk tarihi kapsamında ve hukuk tarihçileri tarafından ele alınmıştı. Kanun ve nizamnameler birçok araştırmacı tarafından incelenmiş ve genel nitelikleri ortaya konulmaya çalışılmışsa da Osmanlı tarih yazıcılığında Düstur ve bazı geleneksel kaynaklardan fazlası kullanılmamıştır. Var olan literatürün eksik veya birbiriyle çelişen noktalarını tespit eden bu çalışmada, Osmanlı arşiv vesikalarının yanısıra, Tanzimat sonrası çıkarılan kanun ve nizamnameler için önemli bir kaynak teşkil eden Meclis-i Tanzimat Defterleri ve bu defterlerin devamı olan Nizamat Defterleri kullanıldı.
Bu çalışmada, “Osmanlı Devleti’nin adalet sistemi son dönemlere gelinceye kadar nasıl bir değişim süreci izlemişti?” “Bu değişimi sağlayan ara kurumlar nelerdi?” “Şer’iyye mahkemelerinden modern mahkemelere geçiş hangi aşamaları kapsar?” “Yeniden yapılandırılan adli yapı ne derece ihtiyacı karşıladı?” gibi sorulara cevap verilmeye çalışılıyor. Genel olarak Adliye Nezareti’nin idari teşkilatı, işleyişi ve dolayısıyla son dönem Osmanlı yargı teşkilatı, Adliye Nezareti çatısı altında bir bütün olarak ortaya konuluyor.
Doç. Dr. Fatmagül DEMİREL
1972 yılında Isparta’nın Senirkent ilçesinde doğdu. İlk ve orta eğitimini burada tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nü bitirdi. Master ve doktora eğitimini aynı bölümde tamamladı. Son dönem Osmanlı tarihi üzerine yayımlanmış makaleleri ve II. Abdülhamid Döneminde Sansür, Dolmabahçe ve Yıldız Saraylarında Son Ziyaretler ve Son Ziyafetler adlı kitapları bulunmaktadır. Halen Yıldız Teknik Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.
Sanatsal Haber 16.03.2009
 |
|
|
