|
KARANLIK KIŞ
ASİ RUHLU DAHİ SANATÇI
AiWeiwei
Karanlık Kış, Güneşli Sanat....
Ülkemizin karmaşık coğrafyasında yaşanan büyük olaylar var. Pek çok şehit verdiğimiz bu günlerde Şehit ailelerinin evlerine düşen ateşin tüm milletimizi üzdüğünü söylemek isterim.
Şehit ailelerine baş sağlığı diliyorum. Tüm şehitlerimizin mekanları cennet olsun. Dualarımız askerlerimiz için.....
...................................................................................
Kalem yazmıyor bu gece harfler darmadağınık.
Bu coğrafyadan bize çok uzak bir ülkeye Çin’e doğru bir yolculuğa çıktım. Sabancı Müzesinde uzun bir süredir önemli bir sergi var. AiWeiwei porselene dair sergisi 12.09.2017-11.03.2018 tarihlerinde Sabancı Müzesinde yer alıyor.
Sergide yer alan çok sayıda eser var. Sanatçının porselen çok sayıda eseri var. Müze eserleri çok güzel yerleştirmiş. Her eserin çevresinde sanatçıyı tanıtıcı eser hakkında bilgi verici yazılar var.Akbank’ın da desteklediği serginin önemli bir sergi olduğunu düşünüyorum. AiWeiwei dünya sanatçısı....
Sanatçının mavi çinilerle bezenmiş porselenleri üzerindeki desenlere bakıldığında günümüz olaylarından etkilenilmiş pek çok motif olduğunu görebilirsiniz.
Mavi çinili porselenler Osmanlıya Çin’den gelmiştir. Topkapı sarayının mutfak bölümünde sergilenen mavi çinili porselen büyük kaseler Osmanlı sarayında büyük öneme sahipti. Nedeni ise Çin’den hediye edilen bu kaseler o dönemde kullanılıyordu ve zehirli yiyecekler bu kaselere konulduğunda mavi rengin değiştiği dolayısıyla yemeğin zehirli olduğunu gösterdiğine inanılıyordu. Aynı zamanda hediye çini kaselerin varlığı Osmanlıda çini sanatının gelişmesine ve ülkemizdeki çini geleneğini de, tarihini de etkilemiştir.
İki kültürün etkileşimleri ve tarihi vardır ancak iki kültürün siyasi ve dini tercihlerinin farklı olması sanatlarının farkını ortaya koymuştur.
Bize çok uzak bir ülke gelenekleri, siyasi olarak yönetim şekli bize uzak, coğrafyaları bile farklı.
Ancak sanatçının sadece sergide porselenleri yok.
Kavramsal çalışmaları da yer almakta. Eserlerini değerlendirmek için sanatçının hayatının bilinmesi gerektiğini söylerim her zaman. Sabancı Müzesinde hediyelik eşya satan bir dükkan var.
“Asılı Adam AiWeiwei’nin tutuklanışı” adlı kitap Barnaby Martin tarafından yazılmış. AiWeiwei’yi tanımak açısından mükemmel bir kitap.
Sanatçının biyogrofisine göz attığımızda bu eserleri neden yaptığı ya da anlamdırmamızda bize rehber olacağına inanıyorum.
“AiWeiwei 1957’de doğmuştur.1959’da babasıyla, ailenin Gobi Çölü kıyısında toprak altında bir çukurda yaşamaya mahkum edilmesinden sonra beş yıl orada yaşarlar.
-“Babam altmış yaşındaydı ve hayatı boyunca şairlik yapmıştı. Ebedi dünyanın önde gelen yazarlarından biriydi.”
AiWeiwei 1978 de Beijing Film Akademisine girmiş. Çin’de kurulan “Yıldızlar grubunun” kurucu üyesi olmuştur. Yıldızlar grubu Beijing’de tuvallerini Çin Sanat Galerisi’nin çevresindeki parkın çit duvarlarına asmak suretiyle oluşan doğaçlama sergi tamamıyla devrimci bir eylemdi. Açılıştan bir gün sonra polis sergiyi yasadışı ilan etti. Yıldızlar grubu sergileri Çin’de sergilenmeyeceği dile getirildi. Grup dağıldı. Üyeler zamanla sanatı ya tümden bıraktı ya da yurt dışına sürgün gitti.
Amerika’ya sürgün giden AiWeiweiParsons School of Design ve Art Students League of New York’daokur. Sonrakiyıllarda ABD’deçoğunlukla New York’da hazır objelerle kavramsal sanat yaparak yaşar. Burada pek çok farklı işlerde çalışmıştır.
1993’te babasının hastalığı sebebiyle Çin’e geri döner. Deneysel sanatçılarla beraber Beijing East Village’ın kurulmasına yardım eder ve dönemin sanatçıları hakkında üç serilik bir kitap dizisi yayınlar. Black Cover Book (1994), White Cover Book (1995), ve Gray Cover Book (1997). 1997’de kurulan ve ortağı olduğu China Art Archives & Warehouse (CAAW) da sanat yönetmenliği yapar. 2005’de Çin’in en önemli internet platformu SinaWeibo tarafından blog tutması için davet edilir. Bu meşhur blog sıksık yasaklanır. Aynı yıl İsveç, Almanya, Avusturya ve ABD’de sergilenen Mahjong: Contemporary Chinese Art from the SiggCollection’ın küratörleri arasında bulunur.
“2004’te geç saatlere kadar oturup en ünlü porselen eserlerinden biri olan (Hokusai’nin Yokohama kayalıklarından göründüğü şekliyle resmetmiş olduğu kıvrımlı, köpüklü dalgaların porselenle inanılmaz yeniden yaratılışı diyebileceğimiz) Dalga’nın taslağını çizdiği gecenin sabahında Asya’ya tsunaminin vurduğunu söyledi.
Tesadüfi bir şekilde Weiwei’in mimari faaliyet alanı FAKE Design ortaya çıkar. Beijing Olimpiyatları için Jacques Herzog ve Pierre de Meuron ile birlikte tasarımladıkları kuş yuvası adlı stadyumla adını dünyaya duyurmuştur. Bu güne kadar gerçekleştirdiği mimari projeleri sayısı yetmişi aşmıştır ki bu çoğu mimarın hayatları boyunca ulaştığı sayıyı aşar.” Barnaby Martin.
“1985 tarihli kürek saplı keman çalışmasının hikayesi Çin’de keman sahibi olmak dayak yemek için ya da daha kötü şeylere neden olabiliyordu. AiWeiwei’in akıllara kazınan Hatırlama adlı eserine ilham kaynağı olan 2008 Sichuan depreminin sonucu: molozların arasına saçılmış okul çantaları.
AiWeiwei’nin en ünlü çalışması ayçekirdekleri. Bu küçük çekirdeklerin hepsi elle boyanmış seramiktir. Ayçekirdekleri için çalışan insanlar 1500’ü bulmuştur. Ayçekirdekleri Kültür Devrimi sırasında Çin’de temel yiyecek maddelerinden biriydi. (günümüzde Çin’de her yerde bulunabilen bir çerezdir) Her çekirdek güneş kral Mao tarafından beslenen tek insandır; kimi zaman yerden alınıp elde tartılır sonra da kişiliksiz yığında sonsuza dek kaybolup gitmek üzere tekrar bir kenara atılırlar. AiWeiwei 2010 yılındaTate Modern’in TurbineHall’de sergilenmiştir.
2011 yılında Pekin havalanında vergi yolsuzluğu suçlamasıyla tutuklanır. 81 gün sonra salıverilir.
Polis, Ai’nin pasaportuna, 2011’in Nisan ayında, Beijing havaalanında, mevcut rejimi devirmek için gerçekleştirilen komünist protestonun akabinde el koymuştu. Sanatçı, olayı takiben 81 gününü hapiste geçirmiş ve içerideyken, uzun süren sorgulama ve psikolojik şiddet gördüğünü söylemişti.
Sanatçı 4 yıldan fazladır Çinhükümeti tarafından el konulan pasaportunun geriverildiğini Instagram hesabından duyurdu.
Çin hükümetinin demokrasi ve insanhakları konularında duruşlarını her daim açık bir dille eleştirir, işlerinetaşır.
Sanatçı kişiliğinin yanında sosyal, siyasal ve kültürel bireleştirmen olan Weiwei, aynı zamanda insanhakları savunucusudur da.
AiWeiwei’nin bu mücadale şevki mutsuz deneyimlerinden, ailesinin cezalandırılışı ve babasının aşağılanmasındanmı kaynaklanıyor? Yoksa egosunun bir yansımasımı? Ya da acaba ne kendi yaşadıklarıyla ne egosuyla ilgili olmayıp dünyayı daha iyi bir yer olarak görmek isteğinden mi kaynaklanıyor? Barnaby Martin Asılı Adam kitabı.
Bu sergiyi kaçırmamanızı tavsiye ederim.
Aylin MENEKŞE
23.02.2018
 Yazarın Tüm Yazıları... -  Yazar'a mesaj yaz
-
Yorum Yaz
|
|
