|
ÇIRAĞAN SARAYI YERİNE FUTBOL STADI!
Yerel seçimlere çok az kaldı. Belediye başkan adayları çeşitli vaatlerle seçmenlerden oy istiyorlar. Acaba başkan adaylarından biri çıkıp “Çırağan sarayını yıkıp yerine futbol stadı yapacağız” derse ne düşünürsünüz. Birden ürperdiniz değil mi? boğazdaki o görkemli tarihi saray yerine bir futbol stadı… Gerçi tarihi doku içerisinde boğaz manzaralı bir İnönü stadımız zaten var. Fakat şaşırmayın bir zamanlar bu ilginç düşünce üzerinde İstanbul belediye başkanlığı ve şehir planlayıcıları bayağı kafa yormuşlar! Bu fikrin isim babası da ünlü Fransız şehir planlayıcısı Henry Prost nam-ı diğer ithal Neron.
Henry Prost, İstanbul’un yeni şehir planını yapmak üzere davet edilir. 1 Haziran 1936 yılında göreve başlayan Prost 1950 yılına kadar çalışmalar yapar. Prost’un İstanbul için hazırladığı imar planının uygulamaya konulabilmesi için bir çok tarihi yapının da yıkılması gerekmektedir. Hal böyle olunca kamuoyunda ciddi tartışmalar başlar. Basın da Prost’un yakın takipçisidir. Dönemin basınında ilginç tartışmalar başlar 16 Ocak 1937 tarihli Cumhuriyet gazetesinde V. Birson makalesinde “ Yeni hayatına kavuşan yeni Türk neslinin abidelerini Bizans, halife, padişah eserleri arasına serpiştirmek doğru mudur…” ifadeleriyle Prost’u desteklerken, Tan gazetesinde ressam rumuzlu bir yazar da “ Allah için en küçük bir kitabeye dokunmayın” başlığı ile tepkisini dile getirir. Prost’un yıkım planında surlar da yer almaktadır. Prost, Bizans surlarının burçları ve kapıları dışında tamamen yıkılmasını istemektedir. Eminönü’ndeki tarihi Valide Han da yıkılacaklar arasındadır. Prost’un yıkılacaklar listesi oldukça uzun…
Burada yıkılan tarihi binalardan bahsetmeyeceğim. Yine aynı tarihlerde oldukça tartışma yaratan Prost’un ilginç bir önerisinden bahsetmek istiyorum. Yani Çırağan Sarayı’nın yıkılması! Saray 1912 yılında ciddi bir yangın geçirdiği için harap bir haldedir. Dönemin belediye başkanı Muhittin Üstündağ da yıkım konusunda Prost’u desteklemektedir. Dolayısıyla gözler Çırağan Sarayı’na çevrilmiş ve kamuoyunda ateşli tartışmalar başlamıştır. Nihayet kurulan uzman bir komisyon Prost’a ve Üstündağ’a rağmen sarayın tamir edilmesine karar verir. Fakat Prost işin peşini bırakmayacaktır. Bu sefer ki destekçisi 1938 yılı başında İstanbul belediye başkanı ve valisi olan Lütfi Kırdar’dır. İstanbul Belediyesi, Nafia Vekaletine yazdığı bir yazı ile tekrar Çırağan Sarayı’nın yıkılması istemekte ve yerine Futbol sahası yapılması için onay istemektedir. Beklenen onay çıkmaz ve Çırağan Sarayı futbol sahası olmaktan kurtulur.
Fakat işin ilginç tarafı Prost imar planında Çırağan Sarayı’nın bulunduğu bölgeyi boş göstermekte ve ısrarla bir spor sahası yapılması gerektiğini düşünmektedir. Tek sorun bölgenin fazla rüzgar almasıdır. Vakit gazetesinin 16 Haziran 1939 tarihli nüshasında ise dönemin Beden Terbiyesi Genel Direktörü General Cemil Taner de Prost’u destekleyerek gerekirse stadyum tribünlerinin yüksek tutulabileceği yönünde bir açıklama yapar.
Aslında konu çok uzun… vakti zamanında ünlü şehir planlayıcısının İstanbul için neler planladığını ve neleri uygulamaya koyduğunu merak ediyorsanız, İstanbul Teknik Üniversitesi öğretim üyelerinden Dr. Seda Bayındır Uluskan’ın “Atatürk Döneminde İstanbul’un İmarı ve Henri Prost Planının Basındaki Yankıları” Erdem, sayı 48 yıl 2007 s. 109-153. adlı makalesini okuyabilirsiniz. Zira yukarıda açıkladığım konular tamamen makaleye göre yazılmıştır. Dr. Seda Bayındır dönemin gazetelerini ve kaynaklarını inceleyerek oldukça güzel bir çalışma ortaya koymuş.
Tüm bu açıklamalardan sonra futbol severler sonuca üzülmüş olabilirler ama boğaza nazır bir İnönü stadyumuna zaten sahipler. Sadece stadın yerini değiştirmişler!
Görüşmek dileğiyle hoşçakalın...
Prof. Dr. Fatmagül DEMİREL
18.02.2009
 Yazarın Tüm Yazıları... -  Yazar'a mesaj yaz
-
Yorum Yaz
|
|
