RENKLİ IŞIKLARLA ALGI BOZMA SİLAHI VE EROVİZYON

Bu sene yeni ne numara çektiler acaba diye bir bakayım dedim dünkü yarışmaya. İlk dikkatimi çeken ışıklardı. Sahne soğuk renklerle, özellikle dumanlanmış maviyle ışıklandırılmıştı. Tam Hadise’ye sıra geldiğinde sahne kırmızı ışıkla dolduruldu. Bugün bunu konuşacağız.

Önce kültür ve müzik sanatı açısından birkaç şey söyleyelim. Kırmızı ipekler içinde kıvırtarak, Arap kültürünü Türk kültürü diye sundular. İngilizce ne söylediği belli olmayan sözlerin, Türkçe gibi görünen üç hecesini de İngilizce “dum tek tek” diye telaffuz ettiler. Benzeri uyumsuzluklar bütün şarkılarda vardı.

Sahne ışıklarıyla bir oyun oynandı, renklerin dalga boyu bir silah gibi kullanıldı. Aslında bu silahı anlatmak için fırsat bekliyordum, bu silah okullarımızda çocuklarımızın üzerinde ve toplumda hepimizin görsel alanlarında kullanılıyor.

Hadise’ye geldiğinde neden kırmızı kullandılar, baştan söyleyeyim, onun finale kalmasını istiyorlardı. Çünkü yarışmayı düzenleyen Avrupa Yayıncılar Birliğinin dahil olduğu küresel loca Türkiye’ye dikkat çekmek istiyorlar, çünkü başka hesapları var.

Konumuz bugün renklerin ve dolayısıyla renkli ışıkların algı tuzakları.
Renkleri belki de ilk kez simge olarak kullananlar Uygurlar olmuştur. Pusula üzerinde kuzeye, eksi-yan, “kara”, güneye artı-yön/dor-yan “kırmızı”, doğuya “mavi”, batıya “beyaz” renkle işaret koymuşlar. Bunların zıt renkler olduğunu fiziksel olarak tespit etmişler. Çünkü, artı-eksi ile kara-kırmızı, doğu-batı ile mavi-beyaz, enteresan renk ilişkisini içermektedir. Batının rengi beyaz, ölüm rengidir. (Şaman-Işık kültürü bütün bunları temel alır.)

Antik Uygur pusulasında, güneye konulan artı ile kırmızının, GUN-eyi ile, gün eşiği/güneş ile bağlantısı çok önemlidir. Çünkü, en yüksek enerji veren ışık ve en hızlı algılanan renk kırmızıdır, pozitiftir ve sıcaklık verir.

Mavi, en fazla silah olarak kullanılan renktir, dalga boyu en düşük olandır, ona beyaz yüklenildiğinde ise ölüme yakın soğukluk duygusu verir.

Dikkat: Okullarımızın tabelaları (2005’den beri) ve çocuklarımızın önlükleri (1995’den beri) bu renktir.
Güneş: Sonsuz enerji ve ışık kaynağıdır.
Dikkat: İlkokullardan “Işık ve Enerji Kaynağımız Güneş” ünitesi kaldırılmıştır. Şimdi, renklerin dalga boylarıyla ilgili ulaştığım bazı bilgileri paylaşalım.
Renkler, bir tür elektro-manyetik enerji olan titreşim halindeki ışık dalgalarıdır. Her renk farklı dalga uzunluğuna ve titreşim sayısına sahiptir. Görünür aralıktaki (380-780 nm) her dalga boyu insan gözü tarafından farklı bir renk olarak algılanır.
Aydınlatma/parlaklık hissi açısından insan gözünün en duyarlı olduğu dalga boyu 550 nm, olan sarı ışık’tır.

Sarı ışık: Aydınlanma hissi açısından ortalama insan gözünün hangi dalga boylarına ne kadar duyarlı olduğu yukarıdaki hassasiyet eğrisinde görülebilir. Bu eğriye göre, insan gözü en çok dalga boyu 550 nm civarındaki sarı ışığa duyarlıdır.

Sarı ışıkla ilgili bu bilgi, odalarımızın aydınlatılmasında neden sarı ışık kullanmamız gerektiğini bize açıklar. Örneğin, sarı ışıkta ders çalışılmalıdır. Beyaz ampullerin daha ekonomik olduğu, ama daha sağlıklı olmadığı bilinmelidir. Beyaz ampullerin kırıldığı zaman etrafa yaydığı zehiri de buna ekleyebiliriz.

Dikkat: Mayıs 2009 ilk günlerinde, gazetelerde yer alan, okulda öğrencilere beyaz ampul dağıtan Milli Eğitim Müdürünü anımsayınız!
Dikkat: Beyaz ışıklı araba farları, gece arabanın ne kadar uzaklıkta olduğunu kestirememe sonucunu yaratır. Gözü yorar, ona baktıktan sonra gözünüz bir başka ışığı seçmekte zorlanır, yani körlük yaratır, çok bakarsanız gözünüz ağrır. Büyük kavşaklara yerleştirilen ışıklı reklam panolarındaki parlak beyaz lazer ışıklarının katarakta sebebiyet verdiği göz doktorları tarafından uyarılmaktadır.
Renklerin dalga boylarını gösteren tablo:

İnsan gözünün algılayabildiği spektrum aralığı ise sadece 380-780 nm dalga boyları arasıdır (1 nanometre = 10-9 metre). Dalga boyu 627-780 nm aralığındaki olan ışık, insan gözüne kırmızı görünür.

Mavi ve yeşilin dalga boyu kısa, sarı rengin orta, kırmızı rengin dalga boyu uzundur.

Mavi, gri, viyole pembe, mor; en kısa dalga boylarına sahiptir. Göz, kısa dalga boylarını geç algılar. Mavi, en geç algılanan renktir, beyni uyku haline yaklaştırır, okul, sınıf ve kütüphane gibi zihinsel faaliyet ortamlarına önerilmez. Bunlara soğuk renkler denir, uzaklık hissi verirler.
Dikkat: Son günlerde çok satan bir kadın yazarın kitabının kapağı viyole pembedir! Bu rengi algılamakta zorlanıyorsunuz, gözünüz yoruluyor, adeta bakamıyorsunuz! Ayrıca, yeni kâğıt paraların renklerine lütfen bu açıdan bakar mısınız?

Kırmızı, turuncu ve sarı, uzun dalga boyuna sahiptir, daha kısa zamanda algılanırlar. Bunlar sıcak renkler olup verdiği enerji yüksektir ve yakınlık hissi verirler.

Kırmızı, en yüksek enerji verendir. Kırmızının tarih boyunca en önemli renk olmasının bilimsel açıklaması buradadır. İnsan beynini en açık tutan, ruh-can veren renk olduğu için güneş ile eş tutulmuştur. Al ile Yüce (Gök Işığı; Oğ-Ace) kavramı onda birleşir. Zemini kırmızı olan bayrak en etkileyici bayraktır.

Eğer, sıcak bir renge siyah veya beyaz karıştırılırsa, rengin parlaklığı ve etkisi azalır. Örneğin kırmızıya siyah karıştırılırsa elde edilen kara-kırmızı artık soğuk renktir. Maviye beyaz karıştırılırsa zaten düşük olan dalga boyu daha da düşer, gözün bunu algılanması daha geç olur. Bu yollarla renklerden bir silah üretilebilmektedir.

Dikkat: Türk bayrağını dalgalanmakta olan bayraktan alarak gösteren resimlerde, gölgeler için siyah renk katıp kırmızı bayrağı bir görsel silaha çevirebilmektedirler. Benzer şekilde, beyaz hilal üzerine gök mavisi izleri düşürerek silah yapılmaktadır.

Gece ışıklarında tuzak: Eğer gece yaklaşık 500-1000 metre uzaklıkta aynı yerde ve üzerinde mavi, sarı, kırmızı renklerin olduğu ışıklı bir tabelaya bakılacak olursa, kırmızı daha yakında, sarı renk ortada, mavi renk daha uzaktaymış gibi algılanır. Bunun nedeni görünen ışınlardaki renklerin dalga boyunun birbirinden farklı oluşudur. Beyaz ışıklı tabela ise en uzakta görünecektir.

Başa dönecek olursak:
Erovizyon 2009 şarkı yarışmasında sahneye verilen ölgün mavi renklerle kimi şarkıcıların beğenilmemesi sağlanmıştır. İzleyiciyi etkilemesi istenen şarkıcılara da kırmızı ışıklar ve kırmızı giysiler verilmiştir!

“Renklerle algı bozukluğu yaratma” silahını daha yakından görmek için, 2005’den itibaren tüm okullarımızda kullanılmaya başlanan renkli ders kitaplarını lütfen bir de bu gözle inceleyiniz. Danıştay’ın iptal ettiği ders kitaplarından 1.sınıf Türkçe ders kitabına öncelikle bakmanızı rica ederim.

Işığınız hiç eksilmesin…
Sağlıklı, güneşli günler dileğiyle…

Renklerin dalga boylarıyla ilgili kaynaklar:
http://www.bilyap.com.tr/marine/light.php
http://www.optiktunali.com.tr/v2/ggonem.html
http://www.sagusad.org/sayfa/sanattarenk.htm



Mahiye MORGÜL
14.05.2009

Tweet

Yazarın Tüm Yazıları...  -   Yazar'a mesaj yaz  -   Yorum Yaz 

Okuyucu Yorumları